Sprawozdanie ze strajku
6 marca 2012 r. odby³o siê XVIII Walne Zebranie Delegatów Zwi±zku Zawodowego Ruchu Ci±g³ego Zak³adów Azotowych „Pu³awy” SA. Podjêta zosta³a wówczas decyzja o przeprowadzeniu strajku w Zak³adach Azotowych „Pu³awy” SA. Termin rozpoczêcia strajku wyznaczono na 17 marca br., za¶ jako formê wybrano strajk okupacyjny.
Uchwa³y Walnego Zebrania realizowa³ Komitet Strajkowy w sk³adzie:
Krzysztof Bohdan
Marek Goldsztejn
Ryszard Szubstarski
Andrzej Krakowiak
Piotr Kruk
Leszek Lewicki
S³awomir Wrêga
Natychmiast przyst±pili¶my do przygotowania akcji strajkowej. Przede wszystkim powiadamiali¶my pracowników zak³adów o decyzjach Walnego Zebrania. Zgodnie z zapisami ustawy o rozwi±zywaniu sporów zbiorowych informacja o strajku zosta³a przekazana pracodawcy, z którym ustalono kwestie istotne dla bezpieczeñstwa, m.in. sposób komunikowania siê, miejsca gromadzenia siê strajkuj±cych pracowników oraz sposoby zachowania siê w sytuacjach nadzwyczajnych. Zarz±d Zwi±zku podpisa³ umowê ze spó³k± STO-ZAP na dostarczanie strajkuj±cym pracownikom gor±cych posi³ków – ¶niadañ, obiadów i kolacji. Zabezpieczone zosta³y ¶rodki na zakup podstawowych produktów takich jak woda czy owoce. Zakupili¶my wyposa¿enie dla strajkuj±cych – ¶piwory i karimaty, a tak¿e namiot i banery informuj±ce o akcji strajkowej na terenie zak³adu pracy.
Wyznaczeni zostali koordynatorzy strajku. Byli to:
w Zak³adzie Kaprolaktamu – Witold G³os i Jerzy Ogórek
w Zak³adzie Mocznika – Piotr Kruk
na Wydziale Melaminy - Wies³aw Rudny
na Wydziale Nadtlenku Wodoru – Jacek Nowacki
w Zak³adzie Elektrociep³owni – Krzysztof Bohdan, Darek Kozak i Krzysztof Szymañski
na Amoniaku I – Jerzy Tokarzewski i Artur Dudkowski
na Azocie II - Darek Mieleszko i Przemys³aw Miroñczuk
na Pakowni Saletry – Ryszard Czarnecki i Konrad Trze¶niowski
na Gazach Technicznych i w Laboratorium Jako¶ci – Marek Kozie³ i Wies³aw Gabrielski
w Wytwórni Opakowañ – Adam Smoliñski
Strajk rozpocz±³ siê w sobotê, 17 marca o godz. 14.00. Zaczê³a go brygada A, która tego dnia pracowa³a na pierwszej zmianie. Po zakoñczeniu pracy 167 pracowników rozpoczê³o okupacjê zak³adu. W ci±gu pierwszej doby liczba strajkuj±cych zwiêkszy³a siê ponad trzykrotnie – w poniedzia³ek, 19 marca dostarczyli¶my strajkuj±cym pracownikom 527 ¶niadañ. Niektóre z pomieszczeñ wyznaczonych dla strajkuj±cych okaza³y siê za ma³e. W kilku przypadkach musieli¶my poprosiæ czê¶æ strajkuj±cych o to, by udali siê do domu i odpoczêli. W konsekwencji Komitet Strajkowy podj±³ decyzjê o wprowadzeniu systemu rotacyjnego, który umo¿liwia³ wypoczynek i ogranicza³ liczbê pracowników pozostaj±cych na terenie zak³adu pracy.
Trzeciego dnia strajku w godzinach przedpo³udniowych ok. 300 strajkuj±cych pracowników podesz³o pod bramê nr 1. W ten sposób zamanifestowali oni swoje poparcie dla Komitetu Strajkowego prowadz±cego z Zarz±dem spó³ki rokowania. Przed budynkiem dyrekcji naczelnej zgromadzi³o siê ponad stu pracowników, którzy z ró¿nych przyczyn tego dnia nie brali udzia³u w strajku. Tego dnia, po kilkugodzinnych rokowaniach pojawi³a siê nadzieja na porozumienie. Komitet Strajkowy uzyska³ od zarz±du firmy wstêpn± akceptacjê dla podzia³u ¶rodków przeznaczonych na podwy¿ki, zgodnie z metodologi± wypracowan± wspólnie ze strajkuj±cymi pracownikami. Polega³a ona na uruchomieniu powszechnych 6-procentowych podwy¿ek oraz przeznaczeniu pozosta³ych 9% na regulacje p³acowe. Zarz±d poprosi³ o przerwê, by skonsultowaæ tê metodologiê podzia³u z organizacjami zwi±zkowymi niebêd±cymi w sporze zbiorowym. Po rozmowach z przewodnicz±cymi trzech organizacji zwi±zkowych, Zarz±d firmy przekaza³ Komitetowi Strajkowemu informacjê, ¿e pozosta³e organizacje zwi±zkowe nie zgadzaj± siê na zmianê podpisanych wcze¶niej dokumentów p³acowych. W pierwszej chwili nie uwierzyli¶my w to, uznaj±c tê informacjê za prowokacjê pracodawcy. Niestety, jak okaza³o siê pó¼niej, informacja Zarz±du by³a prawdziwa. Z przykro¶ci± i ubolewaniem musimy stwierdziæ, ¿e nie by³o to ani pierwsze ani ostatnie z dzia³añ podejmowanych przez niektórych dzia³aczy wspomnianych wy¿ej organizacji zwi±zkowych przeciwko strajkuj±cej za³odze. £ami±c podstawowe miêdzynarodowe standardy poprzez otwarte wyst±pienie przeciwko strajkuj±cym i opowiedzenie siê po stronie Zarz±du, doprowadzili oni do impasu w dalszych rokowaniach.
Kolejne dwa spotkania z Zarz±dem, które odby³y siê w czasie trwania strajku, nie doprowadzi³y do podjêcia negocjacji przez Zarz±d spó³ki. Wzmocniony postaw± czê¶ci organizacji zwi±zkowych pracodawca wymusza³ na Komitecie Strajkowym podpisanie dokumentów przygotowanych i podpisanych wcze¶niej przez innych dzia³aczy. 26 marca, w dziesi±tym dniu strajku Komitet Strajkowy postanowi³ zawiesiæ akcjê strajkow±. Podejmuj±c tê decyzjê, kierowali¶my siê odpowiedzialno¶ci±. Liczyli¶my na refleksjê i kontynuowanie rokowañ w spokojnej atmosferze, co – naszym zdaniem – powinno sprzyjaæ porozumieniu, a przede wszystkim doprowadziæ do prze³amania impasu.
Od dnia zawieszenia strajku Komitet Strajkowy prowadzi³ dzia³ania maj±ce na celu doprowadzenie do zawarcia porozumienia. Nie by³o jednak takiej woli po drugiej stronie. Zawieszenie strajku uznano za s³abo¶æ Komitetu Strajkowego i zamiast podj±æ dzia³ania prowadz±ce do merytorycznego za¿egnania sporu, zaostrzono ataki na przedstawicieli zwi±zków bêd±cych w sporze zbiorowym. Wykorzystano do tego s³u¿alstwo niektórych cz³onków organizacji zwi±zkowych oraz podleg³o¶æ s³u¿bow± pracowników dzia³u kadr i dyrekcji naczelnej. Ca³y nacisk po³o¿ono na propagandê. Próbowano zmusiæ Komitet Strajkowy do zakoñczenia sporu, wmawiaj±c pracownikom, ¿e tylko zakoñczenie sporu pozwoli na uruchomienie podwy¿ek.
Stan cichej kolaboracji pomiêdzy niektórymi dzia³aczami czterech organizacji zwi±zkowych a Zarz±dem nie móg³ trwaæ w nieskoñczono¶æ. Strajk obna¿y³ ten proceder w ca³ej rozci±g³o¶ci. Andrzej Jacyna, Marek Maraszek i Andrzej Smêtek wyst±pili oficjalnie przeciwko strajkuj±cej za³odze. Podwa¿aj±c wyniki referendum i legalno¶æ strajku, oficjalnie stanêli po stronie zarz±du spó³ki. Hañba ³amistrajkom.
Podsumowuj±c:
Trwaj±cy dziesiêæ miesiêcy spór zbiorowy oraz dziesiêciodniowy strajk:
wymusi³y na zarz±dzie firmy zgodê na kilkunastoprocentowe zwiêkszenie funduszu p³ac,
doprowadzi³y do deklaracji pracodawcy poprawienia standardów zarz±dzania poprzez opracowanie kodeksu etyki,
doprowadzi³y do nag³o¶nienia spraw zwi±zanych z bezpieczeñstwem pracy,
spowodowa³y ujawnienie relacji ³±cz±cych zarz±d firmy z niektórymi dzia³aczami zwi±zkowymi.
Niestety nie uda³o siê nam:
doprowadziæ do stosowania obowi±zuj±cych w Zak³adach Azotowych „Pu³awy” SA zasad wynagradzania,
w obszarze zarzadzania pracownikami i bezpieczeñstwa uzyskali¶my w wiêkszo¶ci deklaracje bez konkretnych ustaleñ.
Szanowni Delegaci!
Ponad tysi±c pracowników, którzy wziêli udzia³ w strajku, to elita naszych zak³adów. Ich postawa oraz liczba daje nadziejê na rych³e zbudowanie w naszej spó³ce w³a¶ciwych spo³eczeñstwu obywatelskiemu relacji. Historia pokazuje, ¿e zawsze znajd± siê kolaboranci. By³o tak podczas zaborów, w czasie okupacji niemieckiej i sowieckiej. Dzia³ania podejmowane wspólnie przez pracodawcê i niektórych dzia³aczy zwi±zkowych doskonale wpisuj± siê w obchody niechlubnej 220. rocznicy konfederacji targowickiej.
Dzisiejsze podwy¿ki wywalczyli protestuj±cy pracownicy! Jeszcze rok temu, gdy wyst±pili¶my z wnioskiem o podniesienie p³ac, Zarz±d spó³ki odsy³a³ nas do pomocy spo³ecznej. Teraz mo¿emy otrzymaæ wywalczone pieni±dze, jednak niestety ze wzglêdu na fakt, ¿e cztery organizacje zwi±zkowe wy³ama³y siê ze sporu zbiorowego i wziê³y udzia³ w propagandowych rozgrywkach pracodawcy, podwy¿ki nie bêd± na oczekiwanym poziomie. Warto w tym miejscu przywo³aæ przyk³ad w³oc³awskiego Anwilu, gdzie zwi±zkowcy w tym samym czasie co my walczyli o lepsze warunki wynagradzania pracowników. Gro¼ba strajku by³a tam realna – za³oga w referendum jednomy¶lnie opowiedzia³a siê za t± form± protestu. Tam jednak wszystkie organizacje zwi±zkowe mówi³y jednym g³osem. I osi±gnê³y sukces bez konieczno¶ci wprowadzenia strajku.
Tymczasem zarz±dzaj±cy Zak³adami Azotowymi „Pu³awy” SA okazali siê toksycznymi menad¿erami. Inwigilacja, zastraszanie pracowników oraz kupowanie dzia³aczy zwi±zkowych etatami dla cz³onków rodzin oraz ich samych to metody zarz±dzania stosowane przez te osoby. Dzia³ania podejmowane przez Zarz±d w czasie strajku budzi³y najwy¿sze zdumienie. Posuwano siê do niespotykanych w III Rzeczpospolitej metod znanych z poprzedniego systemu. Dezinformacja za³ogi oraz ca³ego spo³eczeñstwa, tak¿e z wykorzystaniem mediów, by³a na porz±dku dziennym. Ulotki, powtarzane do znudzenia komunikaty w zak³adowym radiowê¼le, tak¿e w godzinach nocnych (np. o godzinie 3 nad ranem), pokazowe dzia³ania policji na zamkniêtym terenie zak³adu pracy to tylko niektóre ze stosowanych metod. Budzi³y one zniesmaczenie i za¿enowanie. Na przestrzeni 15 lat dzia³alno¶ci ZZPRC wspó³pracowali¶my z kilkoma zarz±dami. Jak wszyscy pamiêtamy, nie by³o ³atwo. Zdarza³y siê protesty i spory zbiorowe. Jednak zawsze, wcze¶niej czy pó¼niej, uda³o siê osi±gn±æ konsensus. Nigdy nie byli¶my zmuszeni do rozwi±zañ ostatecznych takich jak strajk.
W ostatnich dniach z nachaln± propagand± Zarz±d wyszed³ nawet poza zak³ad. Pracownicy zak³adów nêkani s± ju¿ w domach, próbuje siê sk³óciæ rodziny, wysy³aj±c listy ze skrupulatnymi wyliczeniami podwy¿ek i kusz±cymi kwotami premii.
Na koniec chcia³bym dodaæ, ¿e protest pracowników naszych zak³adów odbi³ siê szerokim echem we wszystkich ¶rodowiskach pracowniczych. O listach poparcia, które nap³ywa³y do nas w czasie strajku, informowali¶my na bie¿±co. Dzi¶ pragnê poinformowaæ, ¿e obraduj±ca 7 maja Rada Sekcji Chemików OZZZPRC wyrazi³a poparcie dla naszych dzia³añ, wybieraj±c cz³onka Komitetu Strajkowego Andrzeja Krakowiaka na swojego przewodnicz±cego.
Szanowni Delegaci!
Dzisiaj zgodnie z posiadanymi kompetencjami prosimy Was o podjêcie decyzji w sprawie zmian w zasadach wynagradzania zapisanych w Zak³adowym Uk³adzie Zbiorowym Pracy oraz w sprawie sporu zbiorowego.
Komitet Strajkowy