Podczas 101 sesji plenarnej Miêdzynarodowej Organizacji Pracy, która odby³a siê 7 czerwca w Genewie, przedstawiciele trzech polskich central zwi±zkowych tj. OPZZ, „Solidarno¶æ” i Forum Zwi±zków Zawodowych zaprezentowali wspólne stanowisko dotycz±ce funkcjonowania dialogu spo³ecznego w czasie ogólno¶wiatowego kryzysu gospodarczego.
Zwi±zkowcy zwrócili uwagê na fakt, i¿ mimo ¿e dialog spo³eczny uznawany jest za „sine qua non” przeciwstawiania siê kryzysowi gospodarczemu i – ¶ci¶le zwi±zanemu z nim – kryzysowi zatrudnienia, to ostatni rok pokaza³, ¿e np. w Polsce dialog spo³eczny jest mitem.
Polski rz±d ignoruje opinie Komisji Trójstronnej na poziomie krajowym, kieruj±c do parlamentu projekty ustaw ca³kowicie odmienne od ustaleñ tej komisji, b±d¼ nie pytaj±c komisji o opiniê w ogóle. Kilka dni temu polski parlament przyj±³ ustawê o przed³u¿eniu wieku emerytalnego do 67 lat, dok³adnie wed³ug projektu rz±dowego (mê¿czyznom przed³u¿ono czas pracy o 2 lata, a kobietom o 7 lat). Ustawê przyjêto bez ¿adnych konsultacji spo³ecznych, co wiêcej – zignorowano wniosek o referendum w tej sprawie poparty podpisami ponad 2 milionów obywateli.
Nasz sprzeciw dotyczy nie tylko naruszenia istoty dialogu spo³ecznego, ale równie¿ ca³kowicie b³êdnych rozwi±zañ wy³±cznie przed³u¿aj±cych wiek, w którym mo¿na otrzymaæ emeryturê. Przyjête rozwi±zania lekcewa¿± fakt, ¿e mamy w Polsce bezrobocie na poziomie ponad 13%, ¿e wyd³u¿enie wieku koniecznego do siêgniêcia emerytury nie przyczynia siê do utworzenia choæby jednego miejsca pracy.
Faktycznie oznacza to, ¿e ro¶nie niebezpieczeñstwo zwiêkszenia siê bezrobocia w¶ród ludzi m³odych, które i tak jest dramatycznie wysokie (obecnie jest to blisko 30%, a niektórych regionach kraju osi±ga nawet prawie 60%).
Oceniamy, ¿e brak dialogu spo³ecznego w Polsce spowodowany jest przede wszystkim powszechnie niskim poziomem stosowania prawa wolno¶ci zwi±zkowej oraz prawa do rokowañ zbiorowych. Istnieje wiele z³ych praktyk na poziomie przedsiêbiorstw, które mimo gwarancji prawnych praktycznie d±¿± do zwalczania zwi±zków zawodowych. Równie¿ stosowanie nowych, z³ych form zatrudnienia, zw³aszcza ludzi m³odych, powoduj±cych brak zabezpieczenia spo³ecznego, w praktyce uniemo¿liwia organizowanie siê pracownikom.
Ponadto nale¿y wskazaæ na nieustann± i powszechn± propagandê antyzwi±zkow± oraz ca³kowity brak w systemie edukacyjnym informacji na temat praw pracowniczych i roli zwi±zków zawodowych.
Wiêkszo¶æ skarg kierowanych do prokuratury, dotycz±ca naruszania wolno¶ci zwi±zkowej jest umarzana z powodu – jak to siê okre¶la w jêzyku prawniczym – „niskiej szkodliwo¶ci spo³ecznej czynu”. Rodzi to dodatkowe frustracje i poczucie nieskuteczno¶ci prawa.
Zwi±zkowcy zaapelowali do Miêdzynarodowej Organizacji Pracy o zwrócenie baczniejszej uwagi na aspekt wolno¶ci zwi±zkowej w Polsce. Autorami stanowiska byli: Roman Michalski i Edmund Szynaka (FZZ), Tomasz Wójcik i Anna Wolañska „Solidarno¶æ”, a tak¿e Piotr Ostrowski i Boles³aw Bartnik (OPZZ).