Na dzisiaj s dwie propozycje pacowe:
- zaprezentowana przez zarzd firmy i poparta przez niektrych dziaaczy czterech zwizkw zawodowych (podkrelam – nie przez organizacje zwizkowe, a przez niektrych dziaaczy tych organizacji),
- opracowana przez Komitet Strajkowy po szerokich konsultacjach z zaog.
Jakie s midzy nimi rnice? Dlaczego zaoga podja kroki ostateczne, rozpoczynajc strajk?
Propozycja pierwsza – zgoszona przez pracodawc – zakada:
1. Uruchomienie 6-procentowej podwyki powszechnej z podniesieniem grnych wartoci w poszczeglnych kategoriach tabeli pac o 9%.
Podczas rozmw nikt nie potrafi obroni tej propozycji. Nie byo argumentw uzasadniajcych podniesienie o 3 punkty procentowe stawek ponad naliczone pienidze. Pytalimy, czy chodzi o to, aby po raz kolejny zabra rodki finansowe najmniej zarabiajcym i przeszmuglowa je do najwyej opacanej kadry. Oczywicie usyszelimy zaprzeczenia.
2. Naliczenie 4% funduszu pac z przeznaczeniem na podwyki motywacyjno-regulacyjne. Tego pojcia rwnie jego pomysodawcy nie umieli obroni. Kiedy pytalimy, w jaki sposb ma taka podwyka zadziaa, to najpierw tylko kiwali gowami, nastpnie za usyszelimy, e cz pienidzy z komrek, w ktrych pracownicy maj ju stawki docelowe, zostanie przesunita tam, gdzie wystpuj braki. Tak istniejce rnice maj zosta zniwelowane.
3. 5% funduszu pac przeznaczy na premie. Nikt nie wie i nawet nie prbuje si domyla, jak miayby wyglda ramy nowego regulaminu premiowania, ale ju uruchamia si rodki finansowe na ten cel. Zastanawiajca jest zgoda na taki tryb „in blanco”. Czy ktrykolwiek przedstawiciel pracownikw pomyla o tym, zanim zoy swj podpis pod propozycj pracodawcy?
Dzi moemy ju wykona symulacj, jak propozycja pracodawcy wpynie na wynagrodzenia pracownikw. I tak:
Aparatowy, majcy stawk 2400 z, dostanie 6% podwyki, czyli 144 z, plus 4% w ramach regulacji, tj. ok. 102 z. W ten sposb otrzyma podwyk wynagrodzenia zasadniczego o 246 z, czyli jego nowa stawka wyniesie 2646 z.
I dalej:
Sterowniczy: stawka 3100 z + 6% podwyki, tj. 186 z + 4% regulacji, tj. 131 z, czyli razem 317 z podwyki = nowa stawka 3418 z.
Specjalista: stawka 4000 z + 6% podwyki tj. 240 z + 4% regulacji, tj. 170 z, czyli razem 410 z = nowa stawka 4410 z.
Dyrektor: stawka 9900 z + 6% podwyki, tj. 594 z = nowa stawka 10494 z.
Do tego wszyscy mog liczy, e kiedy dostan premi. Nikt jednak nie wie jak, kiedy i… czy akurat oni si na ni zaapi.
Komitet Strajkowy zaproponowa natomiast podzielenie caej puli rodkw na dwie czci.
1. 9% naliczonych rodkw przeznaczy na regulacje pacowe. Celem byoby wypenienie zasad wynagradzania zapisanych w Zakadowym Ukadzie Zbiorowym Pracy. Kady pracownik w swojej umowie o prac ma zapis, ktry mwi, e warunki wynagradzania s zawarte wanie w ZUZP. Niestety, pracodawca od lat uparcie utrzymuje taki stan rzeczy i systemowo dzieli pracownikw na lepszych, tj. wynagradzanych zgodnie z zasadami, i tych gorszych, ktrych jest zdecydowana wikszo. Nie byo i nie ma zgody na taki stan rzeczy, czego pracownicy dobitnie dali wyraz w czasie strajku. Dzi mwi wyranie: „Nie zgadzamy si na dalsze traktowanie nas jak pracownikw drugiej kategorii i bdziemy gono upomina si o nasze prawa”. Nasz zwizek, traktujc powanie swoich czonkw oraz og pracownikw Zakadw Azotowych „Puawy” SA, nie moe i nie chce zgodzi si na kontynuowanie takich praktyk przez pracodawc. Niestety s one popierane przez niektrych dziaaczy czterech maych organizacji zwizkowych.
2. 6% przeznaczy na powszechne podwyki, z waloryzacj wszystkich wartoci w tabeli pac, czyli minimum i maksimum. Jeli chodzi o efekt, to ta propozycja jest spjna z tym, co oferuje zarzd – indywidualne podwyki bd naliczane dla kadego. Belk w oku jest jednak tzw. „ ruch na tabeli”. Mimo e np. na dyrektora zostanie naliczone 6%, co da kwot 10494 z, to jednak wskutek waloryzacji tabeli maksymalna stawka podniosaby si do 10791 z. Rnica wyniosaby 297 z – o tym si jednak nie mwi, niby ona nie istnieje.
Nieatwo jest precyzyjnie wyliczy efekty naszej propozycji z uwagi na fakt uporczywego ograniczenia dostpu do informacji pacowych, jaki od lat stosuje dzia personalny. Podwyka w wysokoci 6% jest podobna z tym co proponuje pracodawca. Z maym wyjtkiem. Nie widzimy ani potrzeby, ani sensu waloryzowania tabeli o wicej ni 6%, czyli tyle, ile wyniesie naliczenie, z zastrzeeniem, e waloryzujemy wszystko – tak grne, jak i tak dolne wartoci w kadej kategorii w tabeli pac.
Bardziej istotna jest druga cz podwyek, czyli regulacje pacowe. Na ten cel chcemy przeznaczy 9% wzrostu funduszu pac. W trakcie rokowa wraz z przedstawicielami zarzdu Zenonem Pokojskim i Markiem Kapuch doszlimy do wniosku, e wewntrzne prawo naley szanowa i przyjte zasady musz by stosowane wobec wszystkich pracownikw jednakowo. Wiele czasu powiecilimy na wytumaczenie, w czym jest problem i wydawao si, e wreszcie co do Panw dociera. Niestety, gdy ju pojawiao si wiateko nadziei, jaka rka z tylnego fotela zawracaa ich mylenie na „waciwe” tory. Dlatego nie moglimy si dogada.
Wrmy jednak do szczegw naszej propozycji i – mimo skromnych danych – sprbuj przedstawi, o co chodzi i jaki cel chcemy osign.
Mechanizm regulacji pac miaby obejmowa wszystkich pracownikw niezalenie od zajmowanego stanowiska. Naliczenie rodkw odbyoby si na podstawowe komrki organizacyjne (brygady, zespoy).
Oto algorytm:
1. Ustalamy kwot przeznaczon na regulacje np. 9%, co daje ok. 20 mln z na rok.
2. Sprawdzamy obecne stawki zasadnicze pracownikw i liczymy, o ile s one nisze od MAKSYMALNYCH stawek w grupie docelowej dla danego stanowiska. Przykad: specjalista ma 4000 z, a jego maksimum w grupie 7 wynosi 5580 z, tak wic rnica wynosi 1580 z. Dla aparatowego podobnie: stawka 2400 z, a maksimum to 3630 z; rnica wynosi zatem 1230 z. W taki sposb wyliczamy rnic w stawce zasadniczej posiadanej a maksymalnej moliwej dla kadego pracownika. Wielko t nazwijmy delt.
3. Sumujemy delty, czyli te wanie rnice do maksimw w brygadach i zespoach, a nastpnie w caej firmie. Zamy, e suma ta wyniesie w skali roku 30 mln z. Zestawiajc posiadane rodki z potrzebami, dowiemy si, e mamy np. 2/3 pienidzy okrelonych jako delta.
4. Uruchamiamy mechanizm naliczenia 2/3 delty. Dla przykadowego specjalisty, gdzie rnica wynosi 1580 z, zastosowanie wspczynnika 0,66 pozwoli naliczy dla niego 1046 z podwyki. Dla aparatowego bdzie to odpowiednio: 1230 z * 66% = 812 z.
5. Ustalamy wielko rodkw naliczanych na komrk organizacyjn. Zamy, e w komrce organizacyjnej pracuje piciu specjalistw. Wwczas trafia do niej: 1046 z * 5 = 5230 z
6. Bezporedni przeoony dokonuje podziau otrzymanych rodkw i ustala nowe stawki dla pracownikw swojego zespou.
Wedug tego algorytmu dochodzimy do takich oto wynagrodze w trzech wariantach (nie znamy dokadnej wielkoci delt, dlatego tabelka pokazuje trzy wspczynniki: 40%, 50% i 60%).
Tak wic sami ocecie, ktra propozycja jest lepsza i kto stara si wykona ruch na korzy pracownikw, a kto jedynie podlizuje si zarzdowi.
Na koniec chciabym si odnie do pomwie, e Komitet Strajkowy, a waciwie ZZPRC blokuje podwyki.
ZZPRC moe blokowa jedynie zmiany w ZUZP. Nigdy nie blokowalimy i nie blokujemy podwyek pac. Pracodawca moe uruchamia podwyki co miesic, bez pytania o zgod kogokolwiek.
Marek Goldsztejn |